Месяц: Июнь 2013

Տաթև Մելքոնյան

Война колоколов

Джанни Родари

Война колоколов

Разразилась однажды война, страшная война не на жизнь, а на смерть. Солдат полегло видимо-невидимо и с той и с другой стороны. Мы стояли здесь, а наши враги — напротив. День и ночь палили мы друг в друга. А война все идет и идет, и конца ей нет. И вот пришло такое время, что не стало у нас ни бронзы на пушки, ни стали на штыки.

Приказал наш главнокомандующий наповал-полковник Бомбасто Пальбасто Вдребезги-и-Баста снять все колокола с колоколен, разом их расплавить и отлить громадную пушку — одну-единственную, но такую большую, чтобы можно было с одного выстрела выиграть войну.

Сто тысяч подъемных кранов поднимали эту пушку. Восемьдесят семь железнодорожных составов везли ее на фронт. Наповал-полковник потирал от радости руки и говорил:

— Вот посмотрите; стоит моей пушке выстрелить — и враги от страха удерут на Луну!

Наконец великая минута наступила. Пушищу навели на врагов, а мы все заткнули уши ватой. Ведь от адского грохота могли, чего доброго лопнуть барабанные перепонки, а не ровен час и евстахиева труба.

Наповал-полковник Бомбасто Пальбасто Вдребезги-и-Баста приказал:

— Огонь!

Надавил бомбардир на стрелятель — и вдруг:

«Динь! Дан! Дон!»

Покатился по всему фронту, загудел-зазвенел из конца в конец невиданный колокольный звон.

Тут мы вату долой, уши навострили, слушаем. Громыхает пушища, словно гром:

«Динь! Дан! Дон!»

А в горах и долах вторит ей, гудит на все голоса сто тысяч и одно эхо:

«Динь-динь! Дан-дан! Дон-дон! Дон!»

Закричал наповал-полковник Бомбасто Пальбасто Вдребезги-и-Баста во второй раз:

— Огонь! Огонь, черт возьми!

Снова надавил бомбардир на стрелятель.

И опять полетел-поплыл из окопа в окоп праздничный перезвон. Будто не пушка гремит, а звенят-заливаются все колокольни нашей земли.

Тут наповал-полковник от злости принялся рвать на себе волосы. Рвал, рвал, пока не остался у него на голове один-единственный волосок.

Тем временем смолкло все и стало тихо. Но вот с другой стороны, из-за окопов наших врагов, будто зов призывный, грянул вдруг оглушительный и веселый звон:

«Динь! Дан! Дон!»

Надо вам сказать, что вражеский главнокомандующий обер-бей-всехмейстер фон Бомбах Пальбах Раздроби-вас-в-прах тоже придумал перелить все колокола своей страны в одну небывалую пушку.

И началось!..

«Динь! Дан!» –

 

гудела наша пушка.

«Дон!» — отзывалась вражеская.

Солдаты выскочили из окопов и побежали друг другу навстречу. Бегут, а сами приплясывают.

— Мир! Мир! — кричат. — Колокола! Слышите? Колокола! Праздник настал! Колокола звонят — знак подают! Мир!

Наповал-полковник и обер-бейвсехмейстер прыгнули в свои автомобили — и наутек! Далеко уехали, дальше и некуда, а звон все слышен. Видно, не осталось на всей земле, ни на суше, ни в океане, такого уголка, куда бы не достал голос тех колоколов.

 

 

 

Ջանի Ռոդարի

Զանգերի պատմությունը

 

Պայթեց մի անգամ ահավոր մի պատերազմ, կենաց ու մահու կռիվ: Երկու կողմից էլ անթիվ-անհամար զինվորներ ընկան:

Մենք կանգնած էինք այս կողմում, թշնամիները՝ հակառակ: Օր ու գիշեր մենք կրակում էինք մեկմեկու վրա, իսկ պատերազմը շարունակվում ու շարունակվում էր: Եկավ այնպիսի մի պահ, երբ մենք մնացինք առանց թնդանոթի բրոնզի ու սվինների:
Մեր գլխավոր հրամանատար գնդապետ Բոմբատո Պալբաստո Վդրեբեզկի-ի-Բաստան հրամայեց հանել զանգակատան բոլոր զանգերը, հալեցնել դրանք և ձուլել հսկայական մի թնդանոթ՝ այնքան մեծ, որ հնարավոր լինի մի կրակոցով շահել պատերազմը:

Հարյուր հազար վերամբարձ կռունկներ բարձրացրին այդ թնդանոթը, ութսունյոթ երկաթուղային կազմեր տեղափոխեցին այն դեպի ճակատ: Գնդապետը ուրախությունից ձեռքերն իրար շփեց ու ասաց.

-Ահա նայեք, բավական է իմ թնդանոթը կրակի, և թշնամին վախից լուսին կթռչի:
Վերջապես եկավ այդքան սպասված պահը: Թնդանոթը ուղղեցին թշնամու կողմը, իսկ մենք բոլորս բամբակով փակեցինք մեր ականջները:

Չէ՞ որ դժոխային դղրդյունից կարող էին պայթել և՛ականջների թմբկաթաղանթները, և՛ եվստախյան խողովակները:

Գնդապետ Բոմբաստո Պալբաստո Վդրեբեզկի-ի-Բաստան հրամայեց.

-Կրա՛կ:
Հրետանավորը սեղմեց կրակող սարքը ու հանկարծ.

<< Դին-դան –դոն >>:

Ամբողջ ճակատով մեկ թնդաց, զրնգաց ու շաչեց զանգերի չտեսնված ղողանջը:

Այստեղ մենք բացեցինք ականջներրը, համակ ուշադրությամբ հետևեցինք:

Ամպրոպի նման որոտաց թնդանոթը.

<<Դին- դան-դոն >>:

Սարերից ու ձորերից հարյուր հազարավոր ձայներով լսվում էր զանգերի ղողանջի արձագանքը.

<<Դին- դին- դան-դան-դոն-դոն-դոն>>:

Գնդապետ Բոմբաստո Պալբաստո Վդրեբեզկի-ի-Բաստան երկրորդ անգամ գոռաց.

-Կրա՛կ-կրա՛կ, սատանան տանի:

Հրետանավորը նորից սեղմեց կրակող սարքը:

Եվ կրկին խրամատից խրամատ սահեց ու լող տվեց տոնական ղողանջը: Կարծես ոչ թե թնդանոթ էր որոտում, այլ զրնգում-երգում էին աշխարհի բոլոր զանգերը:
Այստեղ գնդապետը բարկությունից սկսեց պոկել մազերը: Պոկեց, պոկեց, մինչև որ գլխի վրա միայն մի մազ մնաց:

Հետո ամեն ինչ դադարեց, ու տիրեց լռություն: Եվ ահա մյուս կողմից՝ մեր թշնամիների խրամատներից՝ որպես կանչող կոչ, հանկարծ որոտաց խլացնող և ուրախ մի ղողանջ.

<<Դին-դան-դոն>>:

Պետք է ասել, որ թշնամիների գլխավոր հրամանատար օբեր- բեյ- վսեխմեյստեր ֆոն Բոմբախ Պալբախ Ռազդրոբի-վաս-վ-պրախը (ձեզ փշրող-մոխրացնողը) նույնպես մտածել էր ձուլել իր երկրի բոլոր զանգերը և դարձնել մի մեծ թնդանոթ:
Եվ սկսվեց.

<<Դին- դան>> որոտում էր մեր թնդանոթը:

<<Դոն>>- արձագանքում է թշնամունը:

Զինվորները դուրս թռան խրամատներից և վազեցին իրար ընդառաջ:
Վազում էին և պարում:

-Խաղաղություն, խաղաղություն,- գոռում էին նրանք:
-Զանգերը, լսո՞ւմ եք, զանգերը, տոն է, ղողանջում են զանգերը- դա նշան է, խաղաղություն:

Գնդապետը և օբեր- բեյ- վսեխմեյստերը վազեցին դեպի իրենց մեքենաները և պուկ փախան:

Շատ հեռացան, հեռո՜ւ, հեռո՜ւ, իսկ զանգերի ղողանջը լսվում ու լսվում էր: Պարզ է, որ ամբողջ աշխարհում՝ ծովում, թե ցամաքում, չկա մի անկյուն, որտեղ չհասան այդ զանգերի ղողանջները:

Տաթև Մելքոնյան

Թումանյանը կրտսեր դպրոցում

Հայտնի է, որ Հ. Թումանյանը հայ ամենանշանավոր հեղինակներից մեկն է: Նրա ստեղծագործությունները սիրել են բոլոր տարիքներում. մանկությունից մինչև հասուն տարիք: Դեռ վաղ մանկությունից բոլորս էլ նախ լսում, ապա նաև ընթերցում և սովորում ենք Թումանյան:
«ՄխիթարՍեբաստացի»կրթահամալիրում  Հովահաննես Թումանյանն ունի առանձնահատուկ դեր: Յուրաքանչյուր տարի ուսումնական տոնացույցով նախատեսված են Թումանյանական օրեր, որոնց ընթացքում տարբեր դասարանների սովորողներ տարբեր մակարդակներով ուսումնասիրում են Հ. Թումանյանի կյանքը, գործունեությունը և  ստեղծագործությունները:

Կրտսեր դպրոցում  հիմնականում ուսումնասիրում ենք Թումանյանի հեքիաթները և բանաստեղծությունները: Ի դեպ, նախակրթարանից դպրոց գալիս երեխաներն արդեն բավական շատ հեքիաթներ ու բանաստեղծություններ գիտեն: Յուրաքանչյուր առավոտ կրթահամալիրում անցկացվող առավոտյան բաց պարապմունքի ընթացքում սովորողներն արտասանում են նախապես սովորած բանաստեղծությունները:
Առաջին դասարանում Թումանյանի ուսուցումը սկսում ենք տարբեր նախագծերի միջոցով:  Նախայբբենական շրջանում ուսուցիչները կարդում և պատմում են նրա հեքիաթները,  քննարկում, երևակայությունը զարգացնող հարցեր  տալիս: Սովորողներն իրենց պատկերացնում են այդ հեքիաթի գործող հերոսներ, հանդես գալիս դրանց կերպարներում, նկարում (նկարչության համար պարբերաբար օգտագործվում է  paint ծրագիրը) կամ ծեփամածուկով և կավով պատրաստում հեքիաթի կերպարներ:
Արդեն երկրորդ դասարանում, երբ սովորողները ինքնուրույն կարդալ գիտեն, թումանյանական ստեղծագործություներն ընթերցում են, պատմում, դերերով խաղում, քննարկում, ստեղծագործում:   Տիրապետում են ավելի շատ համակարգչային ծրագրերի, ինչն էլ թույլ է տալիս ստեղծել տարբեր նյութեր՝
Թումանյանական օրերի ընթացքում մեր կատարած  աշխատանքները և փորձը ամբողջացնելու համար նպատակահարմար է կատարված աշխատանքները ներկայացնել ըստ դասարանների:

Առաջին դասարանում համակարգչայի ծրագրերի կիրառմամբ սովորողները պատրաստել են հետևյալ նյութերը`

Տերևաթափ
Արտույտը
Թել մանողը և նրա կախարդական թելը
Ծաղիկները

Երկրորդ դասարանում սովորողները դառնում են ավելի ինքնուրույն և շատ հաճախ հանդես գալիս նախաձեռնություններով, պատրաստում այս կամ այն ֆիլմը`

Գետակ
Իրիկուն
Մի կաթիլ մեղրը
Ամենից լավ տունը
Արևելքի առակներից

Հետաքրքիր միտք էր Հ. Թումանյանի հեքիաթներից  մի քանիսը  պատմել բարբառով:
Ծիտը

Երրորդ դասարանում Թումանյանի ուսուցումը դառնում է ավելի գործնական. իրականացվում են մեդիաներկայացումներ` տարբեր լուծումներով (տիկնիկային, դերային, մնջախաղ…),  փոխում են հեքիաթների սկիզբն ու ավարտը, նոր հերոսներ են բերում հեքիաթ, հեքիաթների շիլափլավ են անում, ստեղծվում են տարբեր աուդիոգրքեր, ֆլիմեր` Սուտասանը, Թումանյանի կյանքը, Բարեկենդանը, Աշուն,
Պատմում եմ իմ սիրելի բանաստեղծի մասին: Մեր իսկ ձայնագրած տեսասկավառակի համար պատրաստել ենք նաև նկարազարդ շապիկներ:


Թումանյան ստեղծագործությունների ուսումնասիրման մեջ շատ կարևոր տեղ ունեն ճամփորդությունները` տիկնիկային թատրոնում թումանյանական ներկայացումների դիտումը, Թումանյանի տուն թանգարանի այցելությունը: Այս տարի Թումանյանի ծննդյան օրվա կապակցությամբ եղանք նրա թանգարանում: Նախապես զրուցելով թանգարանի տնօրենի հետ՝ համաձայնություն ստացանք թանգարանում կազմակերպել մեր սովորողների ստեղծած տեսասկավառակների շնորհանդես և սովորողների նկարած նկարների ցուցահանդես-վաճառք:
Մեզ շատ ջերմ ընդունեցին, սովորողները  ներկայացրին տեսասկավառակը, պատմեցին, թե ինչպես են պատրաստել նյութերը:
Շատերը հետաքրքրվեցին, հարցեր տվեցին …
Սովորողները հարցազրույց վերցրին  թանգարանի տնօրենից, թումանյանասեր հասարակությունից:
Մերստեղծած սկավառակի շնորհանդեսը Հ. Թումանյանի թանգարանում

Թումանյանի ուսուցման ընթացքում տարբեր դասարանների դասավանդողների կողմից լայնորեն կիրառվել է նաև առցանց դասի մեթոդը: Նախապես կայքում տեղադրվել է որևէ թումանյանական ստեղծագործություն և սովորողենրին տրվել են ստեղծագործական առաջադրանքներ, որոնք, ի դեպ, սովորողները միշտ հաճույքով և պատրաստակամ են կատարել առցանց դասեր 1,  առցանց դաս 2: Փորձը ցույց է տվել, որ առցանց դասի մեթոդը մեր դպրոցում արդյունավետ է և շատ օգտակար:

 Յուրաքանչյուր աշխատանք, երբ հաջողվում է և ավարտվում, անհրաժեշտություն է ստղեծվում այն ներկայացնել: Մեր կրթահամալիրում այդ խնդիրը վաղուց արդեն լուծված է: Բոլոր դասարանները, երբեմն նաև առանձին սովորողներ ունեն իրենց բլոգները, որոնցում տեղադրվում են տարվա ընթացքում պատրաստած նյութերը: Սա օգտակար է ոչ միայն սովորողի համար, ով համակարգված և ի մի բերված ունենում է իր բոլոր աշխատանքները, այլև կողմնակի անձանց համար, ովքեր շատ հաճախ օգտվում են մեր սովորողների նյութերից: